Bir Saatin Güç Rezervi Nedir?
Mekanik saatlerde en çok sorulan konseptlerden biri de güç rezervidir. Esasen güç rezervi, gücü bitinceye kadar, mekanik bir saatin içinde depolanmış olan enerji miktarına (çalışmaya devam edebileceği zaman miktarı) denir.
Bir saatin güç rezervi, tamamen kurulmuş olan bir mekanik saatin ne kadar süre boyunca çalışacağını gösterir. İsviçre saatçilik sektöründe buna “Reserve de Marche" da denmektedir, günümüzün güç rezervli saatleri 42 saat ve üzerinde güç rezervi sunarlar.
GÜÇ REZERVİ NASIL ÇALIŞIR
İster kendinden kurmalı (otomatik) ister manuel kurmalı mekanizmalar olsun, tüm mekanik saatler, kurulduğunda sıkı bir şekilde sarılan bir ana zemberek tarafından çalıştırılır. Bu zemberek bir yay tamburunun içinde bulunur, böylece enerji burada depolanır. Tam kurulduktan sonra, yay tutarlı bir şekilde boşalmaya başlar ve çarkları, ibreleri, tarihi ve diğer fonksiyonları hareket ettiren sürekli enerjiyi serbest bırakır.
Yay tamamen boşaldığında, güç harcanmış olur ve saat yeniden kurulana kadar çalışmayı keser. Ana zembereğin uzunluğu, bir saatin güç rezervi miktarıyla doğrudan ilişkilidir. Yay ne kadar uzun olursa, güç rezervi de o kadar uzun olur ve vibrasyon da o oranda azalır, örn. 28’800 A/sa ila 25’200 A/sa (daha az vibrasyon, dah az enerji ihtiyacı).
İlaveten, bazı saatlerde daha da uzun güç rezervi sağlayabilmek amacıyla iki adet yay tamburu ve zemberek bulunur.
Otomatik saatlerde, saate bileğin hareketiyle güç sağlayamaya devam eden bir salınımlı ağırlık vardır. Güç rezervine bağlı olarak, bir saat bir süre takılıp, bir günlüğüne çıkarılabilir ve tekrar takıldığında hala çalışır durumda olur. Örneğin Cuma akşamı saati çıkarır ve Pazartesi sabahına dek takmak için elinize almazsanız, güç rezervi bitmişse saati ayarlamanız gerekebilir veya saatin güç rezervine bağlı olarak gerekmeyebilir. Ortalama bir otomatik saatin güç rezervi yaklaşık 36 ila 48 saat arasındadır. Longines'in otomatik saatlerinin çoğu ortalama 64 saatlik güç rezervi sunar.
Manuel olarak kurulan saatlerde, güç rezervi otomatik bir saate oranla biraz daha uzundur ancak yine de, saatin zembereği tamamen açılmış durumdayken, sahibi o noktaya gelmeden saati kurma kolundan elle kurmadığı sürece, azalır ve harcanır.
BİR SAATİN ÇALIŞMASI İÇİN GÜÇ NASIL SAĞLANIR
Güç rezervi sağlamak için kurma kolunun kurulması gerekir. Longines saatlerde, kurma kolu 0 konumunda olmalı (içe itilmiş konumda) ve çevrilmelidir. Saatte vidalı kurma kolu varsa, kurma kolu çevrilmeden önce kurma kolu vidasının açılması gerekir. Modele bağlı olarak, bazı kurma kolları her iki yöne doğru da kurulabilir. Otomatik bir saate fazla güç yüklenmesi mümkün değildir, bu nedenle kurma kolunu çok fazla çevirmekten endişe etmeye gerek yoktur. Ana zembereğin aşırı gerilmesini önlemek için, otomatik ve elle kurmalı saatlerde farklılık gösteren bir emniyet tertibatı vardır. Otomatik saatlerde ana zembereğin ucuna, saat tam kurulduğunda ana zembereğin daha fazla gerilmemesi için yay tamburundan kaymasına olanak sağlayan paslanmaz çelikten çok güçlü bir parça (kayar kaplin olarak da bilinir) takılır.
Mekanik saatlerin mekanizmalarında, tam kurulduğunda ana zembereği kurma dişlilerinden ayıran bir mekanizma bulunur.
İlaveten, bir saat onu takan kişinin kolunun kinetik hareketiyle de kurulabilir. Ancak yine de tamamen kurmak çok önemlidir çünkü bu durumda saatin mekanizması günlük aktivitelere bağlıdır. Örneğin, günün büyük bir bölümünde ofisteki masasında oturan bir kişinin saatini daha çok kurması gerekir.
GÜÇ REZERVİ GÖSTERGELERİ
Çoğu mekanik saatin kadranında bir güç rezervi göstergesi vardır. Bir güç rezervi göstergesi, saatin tam olarak kurulduğunda kaç saat çalıştığını gösterir ve herhangi bir zamanda ne kadar güç rezervi kaldığını belirtir. Saatin zembereği açıldıkça enerjiyi ölçer. Güç rezervini göstermenin birçok farklı yolu vardır ve saate bağlı olarak bu, kavisli bir pencerenin içindeki sayıları gösteren bir ok, lineer bir gösterge veya hatta "yukarı/aşağı" göstergesi bile olabilir. Bazı saatlerde ise, tam kurulduğunda mavi olan ve güç azaldıkça uyarı olarak kırmızıya doğru ilerleyen, renk kodlu bir ölçüm ekranı vardır. Diğerleri + veya – işareti kullanır. Bazı saat meraklıları, kadranlarda işlevsel özelliğinin yanı sıra tasarımının güzelliğinden dolayı da güç rezervi göstergeleri olmasını severler.
Her mekanik saat kadranında bir güç rezervi göstergesi sergilemez. Kadranda bir güç rezervi göstergesi olması saatin ne zaman kurulması gerektiğin göstermesi açısından önemlidir - manuel kurmalı saatlerde kurma kolunu çevirerek ya da kendinden kurmalı saatlerde saati bir süre takarak.