Τι είναι το χρονόμετρο;
Το χρονόμετρο, συχνά παρερμηνευμένο ή μπερδεμένο με το χρονογράφο, είναι κατά βάση ένας μηχανικός μηχανισμός ρολογιού μεγάλης ακρίβειας, που έχει υποβληθεί (και έχει επιτύχει) σε αυστηρούς ελέγχους ακρίβειας μέσα σε ορισμένο χρονικό διάστημα και σε διαφορετικές συνθήκες.
Οι έλεγχοι των χρονομέτρων μετρούν την κίνηση του ρολογιού σε σχέση με κάποιες προδιαγραφές ακρίβειας, σε διάφορες θέσεις και θερμοκρασίες.
Οι μάρκες ρολογιών χρησιμοποιούν έναν ουδέτερο, ανεξάρτητο οργανισμό για να διενεργεί τους ελέγχους. Επειδή οι έλεγχοι ακρίβειας είναι τόσο αυστηροί, μόνο ένα μικρό ποσοστό ρολογιών στην αγορά είναι σήμερα πιστοποιημένα χρονόμετρα. Ένα ρολόι πρέπει να περάσει αυστηρούς ελέγχους, ώστε να μπορεί να φέρει τον όρο «Χρονόμετρο» στο καντράν του.
Τώρα που κατανοήσατε τις βάσεις της πιστοποίησης ενός χρονομέτρου, ας ρίξουμε μια ματιά στο πώς τα χρονόμετρα έχουν εξελιχθεί στη σύγχρονη πιστοποίηση.
Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΩΝ
Το χρονόμετρο πρωτοεμφανίστηκε τον 18ο αιώνα, μετά από δεκαετίες έρευνας και ανάπτυξης. Εκείνη την εποχή, κατά το 1600 και το 1700, η εξερεύνηση των θαλασσών βρισκόταν σε άνθιση και πολλά πλοία προσάραζαν και χάνονταν, καθώς δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν το γεωγραφικό μήκος, εφόσον δεν υπήρχε κάποιο ακριβές ρολόι στο πλοίο για να κάνουν τους υπολογισμούς. Το 1707, σε ένα μόνο περιστατικό πέθαναν περισσότεροι από 2.000 ναυτικοί, όταν τα Βρετανικά πλοία τους προσάραξαν σε μυτερά βράχια στο ταξίδι της επιστροφής. Ως αποτέλεσμα, το 1714, η Βρετανική κυβέρνηση δημοσίευσε ένα διαγωνισμό, αποκαλούμενο ως Longitude Act (Θέσπισμα Γεωγραφικού Μήκους), με μεγάλο χρηματικό βραβείο που σήμερα ισούται με πολλά εκατομμύρια, για να ενθαρρύνει τους ωρολογοποιούς και τους επιστήμονες να αναπτύξουν έναν «ακριβή και χρηστικό» τρόπο προσδιορισμού του γεωγραφικού μήκους στην ανοιχτή θάλασσα.
Το πρώτο λειτουργικό θαλάσσιο χρονόμετρο εφευρέθηκε από το Βρετανό ωρολογοποιό John Harrison, ο οποίος χρησιμοποίησε διάφορα υλικά για να δημιουργήσει εξαρτήματα χωρίς τριβή, που να είναι ανθεκτικά στη σκουριά. Στη συνέχεια, του πήρε χρόνια να πείσει το Longitude Board (Επιτροπή Γεωγραφικού Μήκους) ότι τα ρολόγια του όντως λειτουργούσαν. Μετά από πολλά θαλάσσια ταξίδια, αποφασίστηκε ότι όντως το ρολόι του ήταν ακριβές στη θάλασσα. Τελικά, με αυτό το ακριβές ρολόι να λειτουργεί σε μια συγκεκριμένη τοποθεσία (Μέση Ώρα Γκρίνουιτς), οι ναυτικοί μπορούσαν να κάνουν κάποιους γρήγορους υπολογισμούς όταν έφτανε το μεσημέρι για να προσδιορίσουν το γεωγραφικό μήκος του πλοίου. Αυτό, όχι μόνο έσωσε ζωές και πλοία, αλλά επέτρεψε και στις χώρες να αναπτύξουν τις ναυτικές και εξερευνητικές δυνάμεις τους.
Αργότερα, τη δεκαετία του 1880, η Longines ασχολήθηκε με τα ρολόγια υψηλής ακρίβειας και παρήγαγε τον πρώτο της μηχανισμό για ένα πιστοποιημένο χρονόμετρο, τη μηχανή (calibre) 21.59. Αυτός ο μηχανισμός χρονομέτρου βασίζεται σε μία μηχανή (calibre) που αναπτύχθηκε το 1878 και στην οποία έγιναν προσαρμογές για να βελτιωθεί η ακρίβειά της.
ΕΛΕΓΧΟΙ ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΩΝ ΧΕΙΡΟΣ
Ανά τους αιώνες, καθώς τα ρολόγια εξελίχθηκαν και δημιουργήθηκαν τα ρολόγια χειρός, η ιδέα να επιτευχθεί ένα χρονόμετρο χειρός παρέμεινε σημαντική. Στις μέρες μας, ένα ρολόι χειρός μπορεί να αποκαλείται χρονόμετρο, αν ο μηχανισμός του έχει πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα αυστηρά πρότυπα ενός ουδέτερου οργανισμού.
Υπάρχουν εγκαταστάσεις για έλεγχο χρονομέτρων στο Besancon της Γαλλίας, στην περιοχή της Σαξονίας στη Γερμανία, στην Ιαπωνία και σε άλλα μέρη ανά τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων και αρκετών στην Ελβετία. Τα κριτήρια για την πιστοποίηση των χρονομέτρων μπορεί να διαφέρουν ελαφρά από οργανισμό σε οργανισμό. Για τα Ελβετικά ρολόγια, ο πιο γνωστός και αναγνωρισμένος οργανισμός είναι το Επίσημο Ελβετικό Ινστιτούτο Ελέγχου Χρονομέτρων (COSC), με τρεις τοποθεσίες στην Ελβετία. Όταν οι συλλέκτες αναφέρουν στα ρολόγια τους ότι είναι «πιστοποιημένα από το COSC», αυτό σημαίνει ότι η πιστοποίηση χρονομέτρου προέρχεται από το Επίσημο Ελβετικό Ινστιτούτο Ελέγχου Χρονομέτρων.
Με βάση τα πρότυπα του COSC, τα κριτήρια πιστοποίησης είναι βασισμένα στα πρότυπα του ISO 3159. Για να αποκτήσει πιστοποίηση χρονομέτρου από το COSC, το ρολόι δοκιμάζεται για 15 ημέρες σε πέντε διαφορετικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα σε ακραίες θερμοκρασίες, σε υγρασία, σε πίεση και άλλα. Οι μετρήσεις γίνονται καθημερινά και συγκρίνονται με δύο ανεξάρτητα ατομικά ρολόγια.
Κατά τη διάρκεια των ελέγχων, τα ρολόγια τοποθετούνται σε διάφορες θέσεις: στις 3 ακριβώς, στις 6 ακριβώς, στις 9 ακριβώς, με το καντράν από πάνω, με το καντράν από κάτω. Κάθε ρολόι παραμένει σε κάθε θέση και θερμοκρασία για 24 ώρες. Κάθε μέρα, τα ρολόγια αφαιρούνται για ένα σύντομο διάστημα για να γίνουν οι μετρήσεις.
Μόνο τα ρολόγια που ανταποκρίνονται στα πρότυπα ακρίβειας μπορούν να λάβουν επίσημο πιστοποιητικό χρονομέτρου. Το μηχανικό ρολόι δεν πρέπει να έχει καθημερινή απόκλιση παραπάνω από -4 ή +6 δευτερόλεπτα ανά μέρα. Μόνο περίπου το 3% των ρολογιών που παράγονται στην Ελβετία θα περάσουν επιτυχώς από τη διαδικασία πιστοποίησης του COSC. Η πιστοποίηση χρονομέτρου βεβαιώνει ότι κάθε ξεχωριστό μηχανικό ρολόι που ελέγχθηκε είναι ανθεκτικό και εξαιρετικά ακριβές.
Όταν οι μάρκες ρολογιών χρησιμοποιούν μηχανισμό χρονομέτρου σε ένα ρολόι, οι περισσότερες αναγράφουν «χρονόμετρο» στο καντράν. Εξάλλου, έχουν περάσει από πολλές δοκιμασίες για να τους δοθεί αυτή η ιδιότητα.
Για να αποκτήσει πιστοποίηση χρονομέτρου από το COSC, το ρολόι δοκιμάζεται για 15 ημέρες σε πέντε διαφορετικές συνθήκες, όπως για παράδειγμα σε ακραίες θερμοκρασίες, σε υγρασία, σε πίεση και άλλα.
ΧΡΟΝΟΜΕΤΡΑ LONGINES
Συχνά τα χρονόμετρα περιλαμβάνουν και άλλες καινοτομίες στο μηχανισμό για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα και η ακρίβειά τους. Για παράδειγμα, η Longines κατασκευάζει τους μηχανισμούς χρονομέτρων της με σπειροειδή ελατήρια σιλικόνης, τα οποία έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Το σπειροειδές ελατήριο είναι το ρυθμιστικό όργανο του ρολογιού, το οποίο ταλαντεύεται γύρω από τη θέση ισορροπίας του, επιτελώντας έτσι το βασικό του ρόλο, δηλαδή να κρατάει ένα σταθερό ρυθμό. Χρησιμοποιώντας ένα σπειροειδές ελατήριο σιλικόνης, το υλικό είναι ανθεκτικό στις συνήθεις μεταβολές θερμοκρασίας, στα μαγνητικά πεδία και στην ατμοσφαιρική πίεση.
Αυτή τη στιγμή, η Longines έχει δύο συλλογές στα προϊόντα της, στις οποίες όλα τα ρολόγια είναι πιστοποιημένα χρονόμετρα. Αυτές οι συλλογές περιλαμβάνουν τη Record Collection και τη Longines Spirit. Όλα τα ρολόγια πωλούνται με μια κάρτα πιστοποίησης χρονομέτρου που επιβεβαιώνει την απόλυτη ακρίβειά τους και έχουν εγγύηση 5 χρόνια.