Wat is een chronometer?
Een chronometer – niet te verwarren met een chronograaf – is een zeer nauwkeurig mechanisch uurwerk dat onder een groot aantal verschillende omstandigheden strenge precisietests heeft ondergaan én heeft doorstaan gedurende een bepaalde periode.
Chronometertests meten de beweging van het horloge ten opzichte van een reeks nauwkeurigheidsnormen, in verschillende posities en bij verschillende temperaturen.
Horlogemerken maken gebruik van een neutrale, onafhankelijke organisatie voor de uitvoering van de individuele tests. Vanwege de intensiteit van de precisietests, mag slechts een klein percentage van de horloges die momenteel op de markt zijn zichzelf 'gecertificeerd chronometer' noemen. Een horloge moet intensieve tests doorstaan om de term 'Chronometer' op de wijzerplaat te mogen zetten.
Tot zover de basis van een chronometercertificering. Laten we nu eens kijken hoe chronometers zijn geëvolueerd naar de moderne certificering.
GESCHIEDENIS VAN CHRONOMETERS
De eerste chronometer werd ontwikkeld in de 18e eeuw, na tientallen jaren van onderzoek en ontwikkeling. Het was de tijd van ontdekkingsreizen over zee. Veel schepen liepen aan de grond en vergingen omdat de kapitein de lengtegraad niet kon bepalen. Er was namelijk geen nauwkeurige klok aan boord om de berekeningen uit te voeren. In 1707 gaf een groot ongeluk op zee de doorslag. Britse schepen kwamen aan land op gevaarlijke rotsen en strandden, met als gevolg meer dan 2.000 doden. Dit was voor de Britse regering druppel. In 1714 schreven ze daarom een wedstrijd uit, de 'Longitude Act', met een forse geldprijs die vandaag gelijk zou zijn aan enkele miljoenen, waarin horlogemakers en wetenschappers gevraagd werd een 'nauwkeurige en bruikbare' methode te ontwikkelen voor het bepalen van de lengtegraad op zee.
Het was de Britse horlogemaker John Harrison die de eerste werkende scheepschronometer uitvond. Harrison werkte met verschillende materialen om wrijvingsvrije onderdelen te maken die ongevoelig waren voor roest. Het kostte hem jaren om de Longitude Board ervan te overtuigen dat zijn klokken werkten. Na meerdere reizen op zee werd vastgesteld dat zijn instrument inderdaad nauwkeurig was op zee. Dankzij deze nauwkeurig werkende klok die op een vaste locatie (Greenwich Mean Time) werkte, konden zeilers op het lokale middaguur snelle berekeningen maken en zo de lengtegraad van het schip bepalen. De klok van Harrison redde niet alleen levens en schepen, maar maakte ook een groei van marine- en verkenningsvloten mogelijk.
Aan het einde van de 19de eeuw ging Longines zich bezighouden met uiterst nauwkeurige tijdwaarneming en produceerde het eerste uurwerk voor een gecertificeerde chronometer, het kaliber 21.59. Dit chronometeruurwerk is gebaseerd op een in 1878 ontwikkeld kaliber, dat is aangepast om de nauwkeurigheid te verbeteren.
CHRONOMETER POLSHORLOGE TESTS
De eeuwen verstreken, klokken evolueerden en er kwamen polshorloges. En nog altijd is het concept van het behalen van de chronometerstatus voor het polshorloge belangrijk. Een polshorloge krijgt tegenwoordig de status van chronometer als het uurwerk is gecertificeerd volgens strikte normen door een extern observatorium.
Deze chronometer testfaciliteiten staan onder andere in het Franse Besançon, in de Duitse regio Saksen, in Japan en in Zwitserland. De chronometer criteria kunnen per observatorium enigszins verschillen. Voor Zwitserse horloges is het meest bekende en prestigieuze observatorium de <i>Controle Officiel Suisse des Chronometers </i>(COSC), met drie locaties in Zwitserland. Als verzamelaars hun horloges 'COSC-gecertificeerd' noemen, betekent dit dus dat de chronometercertificering afkomstig is van dit bekende instituut in Zwitserland.
Afgaande op de normen van het COSC zijn de certificeringscriteria gebaseerd op ISO 3159-normen. Voor het verkrijgen van de COSC chronometercertificering wordt het uurwerk gedurende 15 dagen getest in vijf verschillende posities en onder meerdere omstandigheden, zoals extreme temperaturen, vochtigheid en druk. Er worden dagelijks metingen gedaan, die vergeleken worden met twee onafhankelijke atoomklokken.
Tijdens de tests worden de horloges in verschillende posities geplaatst: 3 uur, 6 uur, 9 uur, wijzerplaat naar boven, wijzerplaat naar onderen. Elk horloge blijft 24 uur in elke positie bij een bepaalde temperatuur. Elke dag worden de horloges kort weggehaald voor het uitvoeren van metingen.
Alleen horloges die voldoen aan de precisiecriteria kunnen een officieel chronometercertificaat krijgen. Een mechanische horloge mag een dagelijkse variatie van niet meer dan -4 of +6 seconden per dag hebben. Slechts om en nabij 3% van de in Zwitserland geproduceerde horloges doorloopt het certificeringsproces van COSC met succes. Chronometercertificering zorgt ervoor dat elk getest mechanisch horloge uiterst bestendig is en een uitmuntende nauwkeurigheid heeft.
Horlogemerken die een uurwerk met chronometercertificering in een horloge gebruiken, zullen dit doorgaans op de wijzerplaat aangeven met het woord 'chronometer'. Ze hebben er immers veel tijd en energie aan besteed om deze status te bereiken.
Voor het verkrijgen van de COSC chronometercertificering wordt het uurwerk gedurende 15 dagen getest in vijf verschillende posities en onder meerdere omstandigheden, zoals extreme temperaturen, vochtigheid en druk.
LONGINES CHRONOMETERS
Het uurwerk van chronometers heeft vaak ook andere innovaties, voor een nog grotere efficiëntie en precisie. Zo voert Longines chronometer uurwerken uit met een siliconen balansveer, omdat die een zeer lange levensduur hebben. De balansveer is het regulerende orgaan van het horloge. De veer oscilleert rondom zijn evenwichtspositie en beoefent zijn fundamentele rol uit: het handhaven van een regelmatig ritme. Het materiaal van een siliconen balansveer is bestand tegen normale temperatuurschommelingen, magnetische velden en atmosferische druk.
Binnen twee Longines collecties zijn alle horloges chronometer-gecertificeerd: De Record - en de Longines Spirit collecties. De horloges uit deze collecties worden allemaal verkocht met een chronometer-certificeringskaart, als waarborg voor de ultieme precisie, en ze hebben een garantie van 5 jaar.